30 Nisan 2020 Perşembe

BENİ ASLA BIRAKMA...

    Son birkaç gündür çok farklı bir dünyada geziniyordum. Kazuo Ishiguro'nun yarattığı bambaşka bir İngiltere'deydim. Tüm kalbimle Kathy, Ruth ve Tommy'nin yanındaydım. Okulları Hailsham'dan önceki hayatlarını hatırlamayan bu üç ismin mutlu çocukluk günlerine tanık oldum. Ancak bu tanıklık benim için zaman zaman bir iç sıkıntısıyla gölgelendi. Okulda çocuklara çok iyi bakılıyordu, sağlıklarına aşırı özen gösteriliyordu, sanata eğilimleri destekleniyordu. Fakat havada bir tuhaflık vardı. Yazarın becerisiyle adım adım tırmanan ve asla aşırılaşmayan gerilimin ışığında her şey açığa kavuştu. Bu okuldaki çocuklar kendileri için belirlenmiş bir geleceğe hazırlanıyorlardı. Tarihler 70'lerin sonundan 90'lara uzanan bir zaman dilimini gösterse de bu günden farklı bir dünyadaydık. Tıp ilerlemiş, çaresiz hastalık neredeyse yok gibi, yaşam süreleri uzamış. Ancak bunun için bedel ödeyenler var. Tıpkı bu çocuklar gibi...
    Ruth, Kathy ve Tommy ileride organ bağışı yapması için klonlanmış insanlardan yalnızca üç tanesi. Hailsham yöneticileri işin iyice fabrikalaşmaya dönmemesi için, bu çocukların da ruhunun olduğunu dışarıdaki insanlara göstermek için çabalamaktalar. Sektörün en iyi, en gözde okulu burası. Romanın ilk yarısı Hailsham günlerine odaklı. İkinci yarısı dış dünyaya ve kaçınılmaz gerçeklere... 18 yaşına gelip de okuldan mezun olanlar bir süre bakıcılık yapıyorlar, 3 ya da 4 sefere ulaşan organ bağışı ameliyatlarının öncesi ve sonrasında bağışçılara destek oluyorlar. Bakıcılık görevi biten bağışlara başlıyor. Her şey o kadar olması gerektiği gibi işliyor ki... En fazla hangi yaşa ulaşacaklarını çocukluklarından beri bilen her bağışçı o kadar sakin ki... Anlamakta zorlanıyorum. Bir an her şey bana da normal gelirken, bir süre sonra isyan eder halde buluyorum kendimi. Hailsham mezuniyetinden sonra kısa bir süre daha birlikte olan Kathy, Ruth ve Tommy'nin arasındaki duygusal gelgitler, birlikte büyüyen üç arkadaşın yollarını bir noktada ayırıyor. Fakat tamamen kopmak imkânsız. Yıllar sonra tekrar buluşuyorlar. Belli bir amaç için yaratılmış bu insanları birer makine mi saymalıyız? Yoksa tıpkı bizler gibi duyguları olup olmadığına mı odaklanmalıyız? Bundan sonrasını anlatmak kitabı okuyacak olanlara haksızlık olur. Meraklısı okuyacaktır. Şu salgın günlerinde ağır geleceğini düşünebilirsiniz. Fakat tam tersi bana iyi geldi. Bambaşka bir dünyada dolaşmak aklımı farklı noktalara odaklamak açısından yararlı oldu. Kazuo Ishiguro romanlarını seviyorum. Bu, okuduğum üçüncü romanı ve okuduklarım açısından bir değerlendirme yaptığımda, değişen durumları baz alsa da her seferinde bunu çok farklı karakterler üzerinden anlatması beni hayrete düşürüyor. İlk okuduğum "Günden Kalanlar", İngiltere'de artık yok olmaya doğru giden uşaklık müessesesini, gelenekleri sürdürmekte kararlı bir uşak üzerinden anlatıyordu. İkinci roman "Değişen Dünyada Bir Sanatçı" Japonya'da geçiyordu. Kahramanımız bu kez yaşlı bir ressamdı. Ve "Beni Asla Bırakma"... Bu kez bilim kurgunun sularında geziniyorduk. Aslında bize aktarılan distopik bir dünyaydı ancak zaman şu zamandı. Ishiguro'nun yeteneğine bir kez daha şapka çıkardım. Kitabı bitirdikten sonra biraz da internetteki yorumlara bakmak istedim. Ve Beni Asla Bırakma'nın filminin de olduğunu öğrendim. Şaşırdım. Çünkü senaryosunun sevdiğim bir yazara ait olmasına ve oyuncularının bilindik isimler olmasına rağmen daha önce rastlamamıştım. Hemen onu da izledim.
  
    Çok minik değişikliklerin yer aldığı, genelde aslına sadık kalınan iyi bir film olmuş. Neden bilmem, uyarlama filmleri izlediğimde arkasından kitabı okumayı tercih etmiyorum ancak sevdiğim bir kitabın ardından filmini izlemeyi de seviyorum. Her zaman en çok keyfi kitaptan alsam da... Eğer filmi izleyecekseniz (belki izlediniz) atmosferin günümüz dünyasını yansıtıyor olmasına rağmen nasıl olup da bilim kurgu kategorisine girdiğine siz de şaşıracaksınız. Müthiş bir karışım. Aynı zamanda bizi nasıl bir geleceğin bekliyor olduğuna dair düşündürücü. 
    Yazarın bu romanda vermeye çalıştığı bir mesaj daha var. Bir ruhumuzun olduğunu en iyi ispatlayan alan sanat mıdır? Beni Asla Bırakma'yı düşününce... Kazuo Ishiguro sanatını öyle bir konuşturmuş ki diyorum, bu adamın kesinlikle bir ruhu var.






24 Nisan 2020 Cuma

11 YIL ÖNCE, 11 YIL SONRA...

    Hazır vakit varken eski yazılarımı tekrar okuyayım dedim. Bu sayfayı 2009 yılında açmıştım. 
Haliyle o günden bu güne epeyi bir yazı birikmiş. 2009 ve 2010 yılında kendimi gazeteci zannediyordum sanırım, bol bol gündeme değinmişim, hâttâ çemkirmişim. Biyodizel yakıt konusuna bile girmişim:) 
Bir yazım var ki beni şaşkınlıklar içinde bıraktı. Domuz gribi salgını 2009 yılında yaşanmış. Sayısal bilgiler vermişim. Eğer önlem alınmazsa çok fazla sayıda insanın öleceği, yoğun bakıma maruz kalacağı, sağlık sisteminin çökeceği söylenmiş. Bu gün olduğu gibi o zaman da grip için aşı konusu gündemdeymiş. Ben de aşıyı ve bu konudaki kararsızlığımı yazmışım. Amerika'nın domuz gribi aşısını piyasaya çıkarması an meselesiymiş. Fakat ben tedirgin olmuşum ve çıksa da çocuğuma yaptırma konusunda kararsız kalmışım. Yazıyı okuyunca hayretler içinde kaldım. Zamanımızın aşı karşıtları gibi konuşmuşum:) Yahu ben aşıya karşı değilim ki! Sonuna kadar bilimsel tıbba inanırım. Aşı karşıtlarına tepkiliyimdir.  Çok ama çok şaşırdım. Fakat ilerleyen satırlarda konuya bir parça açıklık getirecek argümana rastladım da rahatladım. Bizden bir yetkili, Amerika'nın çıkaracağı aşıyı ilk deneyenlerden olacağımızı söylemiş, hali tavrı bana pek rahat gelmiş. Aslında aşıya değil mevcut yönetime güvenmemişim. Kendimi denek gibi hissetmişim. Yine de biraz abartmışım. Şu sıra tüm insanlık "Aman aşıyı birileri bulsun da bu birileri kim olursa olsun" ruh halinde olduğumuz için o zamanki endişemi kınadım. Hayır, komplo teorilerine inanmam, çoğu zaman dalga geçerim ama o ara  niyeyse bir paranoyaya sürüklenmişim. Yazıyı bulmaya çalışmayın çünkü sildim:) 
İlk kez bir yazımı sildim. Fakat görüldüğü üzere hepsini şu an anlatarak kendi kendimle dalgamı geçtim. Yazıda sadece bir kararsızlık söz konusuydu ancak yine de aşı karşıtlarına hizmet etsin istemem. Zira çocuklarına gerekli aşıları bile yaptırmayanlar çoğaldı ve bunlar toplumu büyük tehlikeye atıyorlar. 
    Söz konusu yazı başka şeyler de getirdi aklıma. O günlere döndüm. Domuz gribi denen H1N1 salgını 2009'un sonbaharında başlamıştı. Benim o yazıyı yazmamın hemen ardından babam Bypass için hastaneye yatmıştı ve ameliyat sonrası oluşan başka komplikasyonlar nedeniyle 2 ay sonra vefat etmişti. O süre içinde hastaneden çıkamamıştı. Bu yetmiyormuş gibi o zaman 3 yaşında olan yeğenim domuz gribine yakalanmıştı. Daha hafif olsa da kardeşim de... Onlar da hastaneye yatmıştı. Babamla sadece ben ilgilenebilmiştim. 
Her gün hastaneye gidip gelirken, bir de olmaması gereken şekilde yeğenimi, kardeşimi ziyaret ederken nasıl oldu da gribe yakalanmadım hâlâ şaşarım. Şu sıra amacım aşı ve ilaç bulunana kadar Covid19'dan da sıyrılmak:) 
    Biraz hüzün, bolca şaşkınlık... Bir yazı bana bunları yaşattı. Ara ara eskilere dönmek iyi oluyor. 
Hayat böyle böyle ilerliyor.






18 Nisan 2020 Cumartesi

BİZİM KIZLAR...

    Akşam üzeri maskeleri almak için eczaneye gidip geldim. Sadece 15 dakika dışarıda durdum ama o kısa süre içinde dahi gördüklerim sosyolojik incelemeyi hak edecek nitelikteydi. Favorim el ele tutuşmuş yürüyen üç genç kadın. Arada mesafe bırakın diye bas bas bağırılan bir dönemde, daracık kaldırımda üç kişi niye el ele yürürsün ki? Maskeyi taktık işlem tamam diye düşünüyorlardı sanırım. Neyse... Ne diyeyim? Acayip bir dönemdeyiz zaten. Daha neşeli şeylerden bahsetmeli. Mesela çocuklardan. Evlere kapandığımız şu zamanda, her ne kadar yorsalar da çocukların varlığı umut taşıyor, enerji veriyor. Biz çocuğu büyüttük ancak yeğenim uzaktan bile yetişiyor. Ya da kuzenimin küçük kızı uzaktan da olsa neşelendiriyor. Şöyle ki: Yeğenim Nisan yine bana amigurumi siparişi verdi. Bu konuda usta falan değilim, Nisan'ın itmesiyle bir şeyler yapmaya çalışıyorum. Filmlerden, dizilerden hayran olduğu karakterlerin figürlerini biriktirmesi ayrı, bir de örme bebeklerini istiyor benden. Daha önce Harry Potter'dan Hermione'yi, Stranger Things'ten Eleven'ı yapmıştım, bu sefer Loki'yi istedi:) Ne yapayım? Onu çok seviyorum. Yanlış anlaşılmasın, kendisi 9.sınıfta bu arada. Çocuklukla gençlik arasında bir yerde. Fakat sanırım büyüse de benim gibi incik cincik işlerden vazgeçmeyecek. Şu an tam karşımda Dumbledore'un Funko Pop figürü duruyor örneğin:) Hâl böyleyken bana da farklı bir uğraş oldu Nisan'ın isteği. Loki'yi inceledim. Miniminnacık bir Loki yaptım. Şu sıra yüz yüze görüşemediğimiz için babası gelip aldı, iki gün sonra başka hediyelerle birlikte verecekler. 

    İşi bilen birkaç saatte tamamlardı bunu fakat bende 2 gün sürdü. Uygun malzemeleri evde bulduğum için sevindim. Loki'nin yeşilli siyahlı uzun ceketini nasıl yapsam diye düşünürken, koyu yeşil kadife ufacık bir parçam olduğu geldi aklıma. Bunu düşündüğümde uykuya dalmak üzereydim, o ampul nasıl yandı bilmiyorum. Evdeki ıvır zıvırlar hep Nisan'a yarıyor:) Bunları ayrıntılı anlatmamın sebebi, beni bir süre gündemden uzaklaştıran şeyler olması. Loki iki gün oyaladı beni, iyi oldu.
    Kuzenimin kızı demiştim. Ailemizin en küçük üyesi Parem. O da ayrı güldürdü bizi. Benim Loki'yle uğraştığım gün onlarda da farklı bir telaş varmış. Öğretmenlerinin verdiği ödeve göre bir sanatçıyı ve bir tabloyu canlandıracaklarmış. Kuzenim epeyi yorulmuş ve söylenip duruyordu ama ortaya şöyle işler çıkartmışlar. İlk fotoğraf Leyla Gencer, ikincisi Renoir'ın Little Girl With A Cat canlandırması.



    Leyla Gencer şahane olmamış mı? Bayıldım. Bu minnak da 1.sınıfa gidiyor fakat öyle bir poz vermiş ki yaşından büyük durmuş. Zaten her işini ciddiyetle yapan bir arkadaşımızdır:) 
    Şu malûm salgın günlerinde çocukları oyalamak yorucu fakat işin böyle güzellikleri de oluyor. Benim için uzaktan izlemesi keyifli. Açık konuşacağım, şu sıra küçük çocuğum olmadığı için ziyadesiyle mesudum:) Bilhassa uzaktan eğitimle, ev ödevleriyle uğraşan herkese sabırlar diliyorum. Ve her şeye rağmen çocukların varlığının kocaman bir umut olduğunu en görünür yere, büyük harflerle not ediyorum efendim. 



 

4 Nisan 2020 Cumartesi

BOŞ... BELKİ DE ÇOK DOLU... BİLEMEDİM.

   
(Yazı fotoğrafsız kalmasın. Geçen sene bu zamanlardan... Ben, gıdım ve çiçeklerim.)
    Bugün iyiyiz. Fakat dün üçümüz de sıkıntılıydık. Kalktım saçlarımı değişik şekillerde toplamaya başladım. Birkaç sene öncesine kadar renkli bandaları, eşarpları çok kullanırdım. Niyeyse uzaklaştım bir süredir. Fırsat bu fırsat dedim, tekrar çıkardım hepsini ortaya. En son İstanbul desenli olanında karar kılıp kafamın tepesinde, yanlamasına koca bir fiyonk yaptım. Maksat gözümle göremediğim şehrimi başımın üzerinde taşıyayım. Sokaklarında özgürce dolaşacağımız günlere dair bir nevi totem yani:) Kendi kendime çok güldüm. 

   Sabah sabah diyemeyeceğim, Orhun öğle saatlerinde uyanır uyanmaz küçük bir anksiyete krizi yaşar gibi "Ben çalışmak istiyorum, işimi yapmak istiyorum" dedi. Her yaş gurubunun kaygısı ayrı bugünlerde. Hayata atılma evresindeki gençler tam bu aşamada inanılmaz bir engelle karşılaştılar. Atlayıp geçmesi ne kadar sürecek belirsiz. Endişelenmekte haklılar yani. Rahatlatmaya çalıştık. "Nasıl olsa ileride bıkana kadar çalışacaksın oğlum! O günler de gelecek, üzülme!" dedik. Aslında rahat görünüyordu. Tüm dünya duraklamada olduğu için fazla takmıyor gibiydi fakat sakin kalmaya çalışsak da hepimizin içinde öyle fırtınalar kopuyor ki zaman zaman ortaya çıkmaması imkânsız. Lise zamanındaki kaygılı halleri beni çok yormuştu, yeni krizler istemiyorum açıkçası. İş, güç hepsi zamanla halledilecek, su akacak ve yolunu bulacak. Yeter ki sağlık olsun! Orhun'un haftada bir on-line dersi var.  Tezini nasıl sunacağı konusunda henüz bilgi gelmedi. Bunlar biraz oyalıyor onu. Biraz yazıyor, biraz çiziyor. Hepimiz gibi bekliyor. 
    Babamız ise dün birden kalkıp ellerini arkasında birleştirip dedeler gibi turlamaya başladı evin içinde. Dizi izlemekten sıkılmış. Yürüdü yürüdü, sonra "Orhun ya, Play Station'da benim oynayacağım hangi oyunlar var?" dedi:) Tabii ya! Niye daha önce aklımıza gelmediyse. Birkaç senedir oynamıyordu. O arada oyunlar iyice gelişmiş. Kendi bildiklerinden başladı ufak ufak. Herkesin kendini oyalaması benim için önemli. Çünkü ortamda sıkılan oldu mu onun tüm hislerini çekerim ben. Ayrı ayrı uğraşlarımız olması iyi ancak biz bir aileyiz, ortak eğlencelerimiz de olacak. Bu akşam 3-5-8 oynayacağız örneğin:)
    Bein.connect'te Big Little Lies'a başladım. Dört gözle beklenenen La Casa De Papel'in son sezonunu henüz izlemedim. Yakında izlerim. Beat Kuşağı kitaplarından en önemlisi sayılan Yolda'yı henüz okumamıştım. Tam zamanı olduğunu düşünerek buna başladım. Jack Kerouac'la yollara düştüm, umarsızca geziyorum. Ekmek yapımına hızla devam ediyorum, yoğurtlarım hâlâ sulu oluyor. Ekmekteki başarım beni şaşırttı. Kabardıkça kabarıyorlar maşallah! :) Yemek yaparken Fikret Şeneş Şarkıları albümünü dinliyorum. 70'ler, 80'ler, 90'lar... Tanıdık şarkılar. Yeğenimi özledim. Arada görüntülü konuşuyoruz. 15 yaşında, sarılarak sevgisini belli etmeye programlı bir genç kız kendisi. Yapışık gezerdik. Bu durumlar sevgi pıtırcığımı da ayrı zorluyor.
    İşte böyle... Dün yazsam zehir zemberek bir yazı çıkardı ortaya. Öylesi zamanlarda tutuyorum kendimi. Böyle böyle aşacağız. Dünyanın herhangi bir yerindeki insanla aynı şeyleri yaşamak, aynı şeyleri düşünüyor olmak çok acayip değil mi bu arada?