 |
| Üşengeç Sezer'in minicik yılbaşı ağacı:) |
Türk Kozmoloji Düşüncesinde Ağaçlar ve Türklerde Ağaç Süsleme Geleneği.
Ulu ağaçlar, Türklerin mitolojileri ve mitolojilere bağlı olarak uygulanan ritüeller içinde önemli bir yer tutar. Söz konusu olan, ağaca tapınma değildir, ağaçlar kutsalın bir tezahürüdür. Orta Asya'da özellikle yaz kış yeşil kalan ağaçlar "Hayat Ağacı" ile özdeşleştirilir ve kutsanarak Dünya Ağacı olur, bu ağaca tırmanan Şaman, gerçekte, Tanrıya ulaşır. Bu yolculuk bazen şamanın ağaca ritüel olarak tırmanması veya ağacın etrafında yedi – dokuz kez dönmesi şeklinde olur. Ya da bu ağaca renkli kurdelalar bağlanır. Bu renklerin her biri bir gök katını ifade eder. (Venüs beyaz, Mars kırmızı vs.). Dilekler bu şekilde iletilir.
Ağaç üç kozmik bölgeyi (Tanrısal bölge, Yeryüzü ve Yeraltı) birbirine bağlar. Tanrı ve insanlar arasında iletişimi sağlar. Türk mitolojisinde çam ağacının en tepesinde "Kutup Yıldızı" olduğu varsayılır. Kutup Yıldızı Tanrının kapısıdır. Şamanlar ancak Kutup Yıldızına kadar yolculuk yapabilir. Bu yolculuklarını ise göksel binekleri olan "GEYİKLER" ile gerçekleştirirler.
Kutsallığı olan özel günlerde ağaçların süslenmesi ve dileklerin dilenmesi gibi ritüeller, eski Türk Kozmoloji düşüncesi ile alakalıdır. Bizler hala Hıdrellez Nevruz vb. gibi bizim için "Yeni Yıl" olan, yani mevsim döngüleri ile bağlantılı günlerde ağaçları "SÜSLERİZ".
Tüm EVREN Tanrının makamı olan Kutup Yıldızı etrafında döner. Bir anlamda onu TAVAF eder. Kanımca bu düşünce, Türk Tasavvuf felsefesindeki Kutup-Gavs kavramı ile de bağlantılıdır.
Evet belki İslami düşüncede Ağaçların süslenmesi, Kandillerin ya da Işıkların Yakılması vb. ritüeller yoktur. Ama bunlar Türklere ait çok önemli KÜLTÜR KODLARIDIR ve Kolektif Bilinçaltında devam eder.
"Segui il tuo corso, e lascia dir le genti" Hayat felsefem :)
YanıtlaSil90'ların sonuna kadar ben de ağaç süsleme işini ve yeni yıl hediyelerini severdim fakat sonra bıraktım. Dini boyuttan değil de ekonomik boyuttan bir eleştiri getirdim kendimce. Özel günler tamamen para akışını sağlamak için yaratılmış. Bana öyle geliyor tabii. Kişi hediyelerden ve özel günlerden mutluluk çıkarıyorsa buna elbette kimsenin de laf etmemesi gerek :)
İşin ekonomik boyutu hakkında kesinlikle aynı fikirdeyim. O kadar abartıldı ki anneler, babalar gününe bile karşı hale geldim neredeyse.
SilCanım ya, insanları o kadar sıkıyorlar, baskı yapıyorlar ki, neredeyse sırf onlara inat ağaç süsleyeceğim:)))ben süslemiyorum (başka sebeplerim var yılbaşı bana acı anılarımı hatırlatıyor) ama süsleyen ne karışıyorlar? Kime ne zararı var yahu? O ağacın, süslerin parası onların mı cebinden çıkıyor?:))))eski Türklerde ağaç süsleme olsun, olmasın isteyen süslesin..kimse de karışmasın:)
YanıtlaSilÖzellikle sosyal medya hayatımıza girdi gireli herkes başkasının zevklerine, fikirlerine müdahale etme hakkı buldu ne yazık ki. Sosyal medya kullanımını yanlış anladık herhalde:)
SilKocaman bir salon bitkim var. Ağaç gibi, her işe yarıyor. Bir iki süs püs, biraz umut, yenilenme duygusu hepsi bu. Memleketimin insanı ne zaman bırakacak başkaları ile bu kadar gereksiz uğraşmayı?
YanıtlaSilAynen öyle Tülin Hanım. Yaşama zevkiniz, umudunuz, neşeniz hiç bitmesin.
SilUzun zaman oldu ben de hazırlamayalı... Ağacım bozulmuştu, bşr daha da almadım...
YanıtlaSilŞimdi inadın alıp boy boy foto yayınlamak geçiyor içimden :)
Şeytan dürtüyor anlayacağın :))
Eleştirmeyi, yaftalar yapıştırmayı ve de bunu lüzumsuz yapmayı çok seven bir millet olduk velhasıl...
Sen de benim gibi üşendin desene:)
Silbende bu yılbaşı süsü püsü tarzı şeyleri onaylamıyorum ama kimseye tutupda bik bik eleştirmem. herkes kendi düşüncelerinde özgür. bizim toplumumuzun en büyük sorunu bu kafalarındaki şeyi herkese dikte etme gereksinimi duymaları..bu yüzden bu kadar bağnazlıklar var malesef
YanıtlaSilHaklısın Myna. Herkesin farklı tercihleri vardır, karışmak bize düşmez.
SilÖncelikle sizin minicik yılbaşı ağacınız süper olmuş :) Yazınıza hak veriyorum ve insanların başkalarının hayatlarına karışma haklarının olmadığını bir türlü fark edememelerine üzülüyorum doğrusu. Ben ağaç süslemeyi nedensizce çok severim, geçen seneden ağaç ve süsler duruyor ancak bu sene süslemedim nedense:) Seneye artık.. Ayrıca eski Türklerde bu tarz ritüellerin olduğunu hiç bilmiyordum. Paylaşım için teşekkürler.
YanıtlaSilKadınlar sever cicili bicili şeyleri:) Neşeli, keyifli bir şey işte, kime ne zararı var? Ben teşekkür ediyorum Özlemcim.
Silağaç her sene süslüyorum, çocuklar küçükken çok hoşlarına gidiyordu.Bende evin ışıklarını kapatıp ağacın ışıklarıyla oturmayı seviyordum.Bu sene nedense içimden gelmedi süslemedik. Kendi isteklerim önemlidir, başkası ne derse desin..
YanıtlaSilBu sene üşenen çok olmuş demek ki:)
SilBu konudan fenalık geldi. Öğrenemediler bir türlü! Hakkında yazmak için bile enerjim yok.
YanıtlaSilHaklısın. Ama öyle aptalca yorumlar ve akılları sıra ders vermeler var ki başkalarının fotoğrafları altında bile görsem sinirleniyorum.
Sil