18 Nisan 2013 Perşembe

İSTİRİDYE VE İNCİ TANESİ...



    Hikayeye göre Panama'da bir köle, 10 gr. ağırlığında düzgün bir damla şeklinde mükemmel bir inci bulur ve bu inci sayesinde özgürlüğünü kazanır. İspanyollar bu inciye "hacı" ya da "seyyah" anlamına gelen "La Peregrina" derler. La Peregrina, dünyada görüp görülebilecek en güzel inci tanesidir. Tarih boyunca birçok kral ve kraliçenin mücevherlerini süsleyen bu inci ilk olarak 16. yy'da İspanya Kralı II.Phillipe tarafından nişan hediyesi olarak Mary Tudor'a hediye edilir. Mary Tudor... Nam-ı diğer Kanlı Mary... Annesi Catherine'i  boşayıp, metresi Anne Boleyn ile evlenmek uğruna Katolik Kilisesi'ni reddedip protestan olan babası VIII.Henry'den içten içe intikam almak için protestanları öldürten Mary, La Peregrina'nın ilk sahibidir.



    İnci, Mary'nin ölümünden sonra birkaç kez el değiştirir. Herkes tarafından tanınması ise 1969 yılında bir açık arttırmada Richard Burton'ın, karısı Elizabeth Taylor için 37.000 dolara satın almasıyla gerçekleşir. Burton ve Taylor 1964 ve 1975 yıllarında 2 defa evlenerek fırtınalı bir aşk yaşamışlardır. La Peregrina, Burton'ın menekşe gözlü karısına hediye ettiği dillere destan mücevherlerden yalnızca bir tanesidir ama en ünlüsüdür. Taylor'un  ölümünden sonra, meşhur mücevher koleksiyonu, New York'taki Christie's Müzayede Salonu'nda açık arttırmayla satışa sunulur. Tahmin edileceği gibi en iyi fiyata satılan parça La Peregrina olur. Richard Burton'ın 1969 yılında 37 bin dolar ödediği ünlü inci 2011 yılında 11 milyon 800 bin dolara alıcı bulur. Koleksiyonun satışından elde edilen gelir, Elizabeth Taylor'un kurduğu AIDS Vakfı'na bağışlanır. 
   

    Yıllar önce bulunmuş değerli bir incinin romantik yolculuğunun hikayesidir bu. Ve inciler güzeldir. Fakat gerçek olan bir şey vardır ki her inci bir istiridyenin acı çekerek ölmesi sonucu oluşur. Kabuğunun içine tesadüfen giren bir parazitten kurtulmak isteyen midye ya da istiridye, parazitin paniğe kapılarak ileri geri hareket etmesine neden olur. Bu hareketlenme doğaldır ki büyük bir acıya sebebiyet verir. En sonunda parazit yorulur ve durur. Bu sefer istiridye parazitin tahrişinden kurtulmak için sedefle kaplamaya başlar onu. Ta ki ölene dek. Bu yüzden Fransız bilim adamı Raphael Dubois "En güzel bir inci bile minik bir canlının lahdidir" demiştir.   
    Hadi bu doğal bir olay diyelim. Doğanın kanunu... Kültür incisi üretenlere ne demeli? Birileri daha fazla kazansın diye, bazıları takıp takıştırıp güzel ve zengin görünsün diye üretilen kültür incileri, insanoğlunun doğa üzerinde hakimiyet kurma arzusunun küçük bir örneğidir. Kültür incisi üreticileri, iki yıllık istiridyeleri açılmaları için ılık suya bırakırlar. Kabuklar açılınca ince, keskin bir aletle onların cinsel organlarında küçük bir kesik açarlar ve bir çeşit çekirdeği buraya yerleştirirler. Bu operasyon birkaç saniye sürer ama istiridyenin yarası en azından 3 ayda kapanır ve çoğu istiridye ölür. Vejetaryen kuruluşların inci kullanılmamasını tavsiye etmelerinin nedeni tam da budur. İlk kültür incilerini 1905 yılında pek çok deney sonucunda üretmeyi başaran isim Japon Kokichi Mikimoto'dur. Fakat söylenen o ki bu işlem sırasında istiridyelerin böylesi acı çektiğini bilmemektedir. Japonya Toba'da, Mikimoto ve karısının sabırla inci üretmeye çalıştıkları ada bugün "İnci Adası" adıyla turizme açılmıştır. Adada müze, kütüphane, alışveriş merkezi, bahçeler, kafeler, inci kralının bir heykeli ve özel dalış kıyafetleriyle dalarak istiridye toplar gibi gösteri yapan kadınların şovları vardır. 
   

Mikimoto, İnci Adası ve şov amaçlı istiridye toplayanlar
    İşte böyle... İnsanoğlunun bencilliğine dair küçük bir anlatıdır bu. En güzeli biz olalım, en zengini biz olalım diye doğanın dengesiyle nasıl oynadığımızın miniminnacık bir örneğidir. Ve inci takılara mesafeli durmama neden olmaktadır.


Kaynak: Mücevherlerin Gizli Tarihi, Victoria Finlay
                 Pegasus Yayınları



19 yorum:

  1. Incilere uzak durmasamda pirlantadan vazgecmek cok zor olmadi! Ah bu belgeseller yok mu :-)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Haklisin. Hepsinin arkasinda ne hikayeler var. Neyse ki nucevherim yok:))))))

      Sil
    2. Nucevher degil mucevher bu arada:) Telefonun azizligi.

      Sil
    3. En buyuk nucevher senin oglun canikom! Icimden oyle geldi :-) paha bicilmezler ya ondan sanirim!

      Sil
  2. Ne yazık ki insanoğlu yani bizler bazı şeyleri tüketirken yada sahip olmaya çalışırken gözümüz hiçbirşeyi görmüyor...
    Yazın için teşekkürler..

    YanıtlaSil
  3. Ahh harika bir post olmuş. Böyle hikayesi olan yazılara bayılırım. Keşke daha çok okuyabilsem böyle şeyleri. Bunlardan kitap yapmalılar:)
    Sevgiler:)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Tesekkurler Tubacim. Ben de seviyorum o tur kitaplari. Bazen ben de oradan buradan derleyip, baglayip yazmayi seviyorum. Inci konusu verdigim kaynaktan; Mary, Taylor vs. diger bilgiler benden:))))

      Sil
  4. İncinin -istiridyeden çıktığı bilgisinin dışında- daha önce hiç bilmediğim kültür incisinin hazin hikâyesini sayfanda okuyunca sevgili Sezer.. Ümre'ye/Hacı'ya gidenlerin yakın çevrelerine aldıkları hediye mukabilinde olan inciler geldi aklıma!Bana da hediye gelen beyaz/krem renk değil de siyah inciler var! gel de tak şimdi onları gerdanına!!!

    YanıtlaSil
  5. Hazin bir hikaye...
    Takılara karşı bir takıntım yok. Eşimin evlenirken hediye ettiği İnci kolyem var. Doğal yolla elde edilen. (öyle söylenmişti, sertifikalı falan filan) Kırk yılda bir kullanırım.
    Bilmediğimiz o kadar çok şey var ki...Okudukça ve öğrendikçe taş devri dönemlerine geri dönmemiz lazım sanırım.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu düzen böyle gelmiş, böyle gidecek. Her devirde insanın olduğu yerde iyilik de vardır, kötülük de; hırs da vardır, merhamet de... Çok takılmaya gelmez aslında. Tuhaf yaratıklarız vesselam. Yapacak bir şey yok. Ama gün gelir, doğa çok pis intikam alır diye düşünüyorum:)

      Sil
  6. Ah ah insanın içi cız ediyor. Her şeyin sahtesi gerçeğinden çok daha değerli. Doyumsuz bir iştahla sadece tüketiyoruz. Semiye katılıyorum ben de :(

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yok canım, gerçeği değerli:)
      Kültür incisi çok ve ucuz.

      Sil
  7. alla alla bi dolu şey öğrendim.
    kültür incisi ha.
    liz taylorunkinden olsa iyi olur ama.
    :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Liz'e de kalmadı bak:) Mal da yalan mülk de yalan:)
      Fakat hayırlı bir iş için kullanılmış tabii.

      Sil
  8. bende var bu ıncılerden 400 yıllık nasıl ve kıme sata bılırım

    YanıtlaSil

Yorumu olan?